เคยบ้างไหมที่ลูกของเราเป็นไข้ติดเชื้อทางเดินปัสสาวะอยู่ หลายๆครั้ง มาวันหนึ่งทราบว่า ลูกเป็น โรคปัสสาวะไหลย้อนกลับ ลองมาทำความรู้จักกันเบื้องต้นพร้อมกันก่อนนะครับ
Vesicoureteral reflux(VUR) เป็นภาวะที่ปัสสาวะไหลย้อนกลับจากกระเพาะปัสสาวะขึ้นสู่ท่อไตหรือไต แบ่งออกเป็น
PrimaryVURเกิดจากความผิดปกติของกลไกป้องกันการไหลย้อนกลับของปัสสาวะซึ่งโดยปกติมีลักษณะเป็น Flap valve mechanism ที่บริเวณรอยต่อของท่อไตเข้าสู่กระเพาะปัสสาวะความผิดปกติดังกล่าวอาจเป็นตั้งแต่กำเนิด เนื่องจากความยาวของท่อไตใต้เยื่อบุกระเพาะปัสสาวะ(Submucosal tunnel) สั้นกว่าปกติ
SecondaryVURเกิดจากการที่มีการอุดตันของทางเดินปัสสาวะส่วนล่างหรือ เกิดจากการทำงานของกระเพาะปัสสาวะที่ผิดปกติ เช่น neurogenicbladder, voiding dysfunction etc. ส่งผลให้ความดันในกระเพาะปัสสาวะสูงขึ้นจนเกิดภาวะปัสสาวะไหลย้อนกลับ
ภาวะแทรกซ้อนจากการเกิดแผลที่ไต
ความดันโลหิตสูง( Hypertension ) หรือ การทำงานของไตเสื่อมถอย (Renal insufficiency)
แนวทางในการตรวจหาความผิดปกติ แพทย์จำเป็นต้องใช้การตรวจทางรังสีวิทยาไม่ว่าจะเป็น
Ultrasonography เนื่องจากเป็นวิธีที่ Less invasive ต่อผู้ป่วยจึงเป็น investigation ที่นิยมตรวจในผู้ป่วยเด็ก
Voiding cystourethrography (VCUG) เป็นการตรวจที่จะพบความผิดปกติ VURได้มากที่สุดซึ่งพบมากกว่า 50% ในผู้ป่วยเด็กที่มีประวัติติดเชื้อทางเดินปัสสาวะเนื่องจากมีความจำเป็นต้องใส่สายสวนในกระเพาะปัสสาวะเพื่อฉีดสารทึบแสงจึงควรพิจารณาในการส่งตรวจแต่ละครั้ง เนื่องจากเป็น Invasive investigation
Radionuclide scan เป็นการตรวจที่ ช่วยบอกความผิดปกติที่ตัวเนื้อไตได้เพื่อประเมิน Renal scar ของผู้ป่วย
ระดับความรุนแรงของภาวะปัสสาวะไหลย้อนกลับ(VURGrading)
ระดับความรุนแรงของ VUR แบ่งออกเป็น5 ระดับ ตาม International classification of vesicoureteral reflux
การที่ท่อไต มีภาวะปัสสาวะไหลย้อนกลับอยู่อย่างต่อเนื่อง ทำให้ท่อไตมีการเปลี่ยนแปลงขนาดและรูปร่างดังภาพ
แนวทางการรักษา
นพ.ศรัณย์ ลิมปิวรรณ